واگذاری و قرارداد صلح
واگذاری و قرارداد صلح یکی از روش‌های انتقال مالکیت، رفع اختلافات، یا تنظیم روابط مالی و حقوقی میان افراد است. این قرارداد کاربرد زیادی در معاملات املاک، شرکت‌ها، دعاوی قضایی و حتی در روابط خانوادگی دارد.
صلح یکی از عقود مهم در حقوق ایران است که در ماده ۷۵۲ قانون مدنی تعریف شده:
“صلح ممکن است یا برای رفع تنازع موجود یا جلوگیری از تنازع احتمالی باشد و یا در مورد معامله‌ای به کار رود.”
به عبارت دیگر، قرارداد صلح می‌تواند برای رفع اختلاف، یا جایگزین سایر قراردادهای انتقال مالکیت (مانند بیع، هبه و…) شود.
قرارداد صلح بر اساس هدف و موضوع آن به چند نوع تقسیم می‌شود:
| ویژگی | صلح | بیع (فروش) | هبه (بخشش) |
|---|---|---|---|
| نوع قرارداد | جایگزین بیع، اجاره، شراکت و… | خرید و فروش با دریافت پول | انتقال مالکیت رایگان |
| قابلیت فسخ | به‌طور کلی لازم (غیرقابل فسخ) | ممکن است شرایط فسخ داشته باشد | قابلیت رجوع (مگر در موارد خاص) |
| نیاز به ثمن (پول) | می‌تواند معوض یا غیرمعوض باشد | حتماً با پرداخت پول است | رایگان (بدون عوض) |
برای صحت قرارداد صلح، موارد زیر باید رعایت شود:
✅ مشروعیت موضوع صلح (نباید مخالف قانون یا شرع باشد)
✅ رضایت طرفین (قرارداد نباید با اکراه یا فریب باشد)
✅ اهلیت طرفین (باید بالغ، عاقل و رشید باشند)
✅ معین بودن مورد صلح (موضوع قرارداد باید مشخص باشد)
اگر قصد تنظیم قرارداد صلح دارید، باید نکات زیر را در متن قرارداد بیاورید:
به طور کلی قرارداد صلح لازم است و قابل فسخ نیست، مگر اینکه شرط فسخ در آن قید شده باشد.
✔ اگر در قرارداد شرط شده باشد که یکی از طرفین حق فسخ دارد، امکان فسخ وجود دارد.
✔ در موارد قانونی مانند تدلیس (فریب)، اکراه یا عدم اهلیت طرفین، امکان ابطال قرارداد وجود دارد.
✅ صلح یکی از انعطاف‌پذیرترین قراردادها در حقوق ایران است و می‌تواند جایگزین خرید و فروش، هبه، اجاره و حتی قراردادهای شراکت شود.
✅ برخلاف بیع و هبه، صلح معمولاً غیرقابل فسخ است و از این نظر امنیت حقوقی بیشتری دارد.
✅ برای انتقال ملک یا اموال گران‌بها از طریق صلح، ثبت رسمی در دفترخانه اسناد رسمی الزامی است.
